کودکان نیز همانند بزرگسالان دچار احساسات مختلفی مانند ترس، خشم، اضطراب، عصبانیت و تنهایی میشوند. بسیاری از بزرگسالان گمان میکنند که کودکان احساسات مشابه آنها ندارند. همچنین ممکن است بزرگسالان تصور کنند که کودکان در اکثر مواقع شاد و خوشحال هستند، در حالی که این باور کاملاً اشتباه است.
کودکان نیز احساسات منفی را بسیار عمیق تجربه میکنند. حتی در مواردی به علت اینکه سن آنها کم است و درکشان از وقایع کمتر از بزرگسالان است، وقایع ناگوار و تجربه احساسات منفی و ناخوشایند میتواند در آنها تاثیرات بلند مدت داشته باشد.
چگونه به رابطه خود با کودکمان عمق ببخشیم؟
گاهی اوقات رفتارهایی در کودکان مانند دروغ گفتن، پرخاشگری و بیتفاوتی مشاهده میکنیم. همه اینها میتواند نشانهای از بروز یک مشکل عمیق باشد. پس بسیار مهم است که چگونه در چنین مواقعی به صورت موثر با کودکان رفتار کنیم.
در ابتدا شما بدانید که همیشه باید سعی کنید به عنوان والدین رفتار نزدیک و حمایتگرانه با کودک خود داشته باشید. برای اینکه بفهمید آیا رابطهای عمیق با فرزند خود دارید یا نه میتوانید این سوالات را از خود بپرسید. آیا من به اندازه کافی با کودک خود وقت میگذرانم؟ آیا ما با هم کارهایی را انجام میدهیم که به صورت مشترک از آن لذت ببریم؟ آیا برای پرهیز از به وجود آمدن تنش در رابطه تلاش میکنم؟ آیا فرزندم را مورد انتقاد قرار نمیدهم؟
اگر پاسخ شما در اکثر این موارد منفی است، نشان میدهد شما رابطه عمیق و صمیمی با فرزند خود ندارید. پس باید برای شکلگیری شرایطی برای عمق بخشیدن به رابطه خود با کودکتان تلاش کنید.
بیشتر این روشهای بر پایه توجه و احترام هستند:
- سعی کنید در دسترس کودک باشید.
- به مشکلات و حرفهای او گوش دهید.
- سعی کنید نسبت به مشکلات کودکتان درک بیشتری داشته باشید.
- سعی کنید صبح، بعد از زمان مدرسه، در هنگام شام و خواب در دسترس کودکتان باشید.
- با تعیین مرزها و انتظارات به رابطه خود با فرزندتان ساختار دهید.
این وظیفه والدین است که در مواقعی که از طرف او بیاحترامی دیدند، آن را به درستی مدیریت کنند.
انواع ارتباط شامل ارتباطات کلامی و غیر کلامی هستند. ارتباط کلامی، روشی است که ما در آن با استفاده از کلمات ارتباط برقرار میکنیم و شامل صدای ما و کلماتی که میگوییم، میشود. ارتباطات غیر کلامی معمولاً از طریق زبان بدن مانند حالات چهره، ارتباط چشمی، حرکات دست، لمس فیزیکی مانند در آغوش گرفتن کودک است.
تکنیکهای موثر برای ارتباط صحیح با کودک
تکنیکهای موثر برای ارتباط گرفتن صحیح با کودک بسیار متنوع است. در ادامه چند روش که به شما برای برقراری ارتباط موثر با کودکتان توصیه میشود و در اگثر دوره های تربیت مربی فرزندپروری نیز تدریس می شود و از طرف سازمان یونیسف نیز تایید شدهاند را بررسی خواهیم کرد:
- به صورت فعالانه به کودکتان گوش دهید. این امر به او احساس شنیده شدن و درک شدن میدهد.
- شما باید به کودکتان حس امنیت القا کنید. با پرسیدن سوالاتی مانند چرا و چطور به او کمک کنید تا جزئیات بیشتری را به شما بگوید. این گونه مهارت ارتباطی شما با کودکتان افزایش مییابد.
- شما باید یک شنونده بازتابنده باشید. این گونه به فرزندتان نشان میدهید که به او توجه کافی نشان میدهید. همچنین او احساس میکند بدون قضاوت میتواند احساس خود را بهراحتی بیان کند.
- شما باید با کودک خود واضح صحبت کنید. به گونهای با او صحبت کنید که متناسب با سن او باشد.
- با فرزندتان تفریح کنید. خیلی مهم است که شما با کودکتان لذتهای مشترک داشته باشید.
- شما باید با فرزند خود شوخی کنید. به او حرفهای مثبت بزنید تا یک رابطه قوی بین شما به وجود بیاید. فراموش نکنید که شما باید با فرزندتان بخندید اما هرگز نباید به او بخندید.
نبایدهای رفتاری در رابطه با کودک
هرگز از کلمات توهینآمیز استفاده نکنید. نحوه صحبت شما باید به گونهای باشد که کودک شما احساس احترام و دوست داشته شدن کند و حس مثبتی را به او انتقال دهد. در ادامه برخی دیگر از نبایدهای رفتاری را فهرست کردهایم:
اجتناب از سبک های فرزندپروری پاداش دادن بابت رفتارهای اساسی. مثلاً بابت انجام یک رفتار اساسی به او خوراکی هدیه دهید. شما باید انتظارات واضح و واقع بینانه را در مورد اینکه دوست دارید فرزندتان چگونه رفتار کند را به او بگویید.
قضاوت نکردن کودک. شما باید به کودکتان بدون قضاوت گوش دهید. اگر کودک شما نمیتواند از طریق کلامی احساسات خود را ابراز کند، باید تلاش کنید تا از طریق فعالیتهای دیگر مانند انجام فعالیتهای مشترک به او کمک کنید تا در مورد احساسات خود صحبت کند.
شخصیت کودک را مورد انتقاد قرار ندهید. اگر فرزند شما رفتار ناشایستی انجام میدهد سعی کنید به گونهای صحبت کنید، که انتقاد شما متوجه عمل او باشد نه شخصیتش. مثلاً اگر کودک شما اسباب بازیهایش را مرتب نمیکند به او بگویید این رفتار تو را که بعد از اتمام بازی اسباب بازیهایت را مرتب نمیکنی دوست ندارم.
ارتباطات؛ بخش مهمی از زندگی آینده کودک
بسیار مهم است که شما به عنوان والدین در زندگی خود چگونه رفتار میکنید. همچنین اینکه چگونه الگویی برای فرزندتان هستید. فرزند شما به همان اندازه که از شما میشنود، به همان اندازه نیز از رفتارها و اعمال شما الگوبرداری میکند. پس اگر میخواهید الگوهای رفتاری درست در او شکل بگیرد و در آینده موفق شود، شما نیز باید والدینی با رفتارهای مثبت باشید، تا او بتواند از اعمال و رفتار شما به درستی الگوبرداری کند.
ارتباطات بخش مهمی از زندگی در یک جامعه اجتماعی است. کودک شما باید در سنین کم به نحوی آموزش ببیند که برای برقراری ارتباط در بزرگسالی دچار مشکل نشود. همچنین در کنار این مسئله کودک شما باید احساس امنیت و احترام از طرف شما دریافت کند.
تقویت مثبت، تکنیکی برای ارتباط موثر با کودکان
به عنوان والدین شما همیشه و در هر لحظه در دسترس کودکانتان نیستید. زیرا نیاز به زمانهایی برای خود دارید. پس مهم است که این مرز را برای کودکتان تعیین کنید. در عین حال باید زمانهای مخصوصی را برای گذراندن وقت با کودک خود تعیین کنید.
بسیار مهم است که درباره احساسات کودکان از آنها سوال کنید. کودکان زمانی که شاد و خوشحال هستند راحتتر میتوانند احساسات خود را بروز دهند. اما در ابراز احساساتی مانند ناراحتی یا عصبانیت با سختی مواجه میشوند. با استفاده از روشها و تکنیکهای خاص به آنها کمک کنید که بتوانند احساسات منفی خود را نیز بروز دهند.
شما باید برای نظم کودکان و ساختار دادن به زندگی او از تقویت مثبت به جای تقویت منفی استفاده کنید. اگر کودک کار خوبی انجام داد حتماً این را بیان کنید. مثلاً اگر خوراکیاش را با دوستش تقسیم کرد، باید به او بگویید که این بسیار خوب است که خوراکی خود را با دوستش تقسیم میکند و به او افتخار میکنید.
توجه به زبان بدن کودک؛ نکتهای مهم برای درک احساسات او
علاوهبر ارتباط کلامی موثر و درست شما باید در هنگام صحبت کردن با کودک خود از زبان بدن مثبت هم استفاده کنید. البته زبان بدن فقط در حین صحبت مستقیم با کودک تاثیر نمیگذارد، بلکه تمام زبانهای بدن که شما در طول روز استفاده میکنید بر او تاثیر میگذارد.
بسیار مهم است که شما نیز به زبان بدن کودکتان توجه کنید. ممکن است فرزند شما دچار احساساتی باشد که آنها را مخفی کرده و بیان نمیکند. مثلا اگر از تماس چشمی با شما جلوگیری میکند، ممکن است نشانه این باشد که میخواهد چیزی را مخفی کند.
افزایش اعتمادبهنفس کودک
شما باید با روشی صحبت کنید که کودک متوجه شود. حتی اگر میخواهید درباره مفاهیم عمیق مانند مرگ با آنها صحبت کنید، باید به روشی این کار را انجام دهید که متناسب درک او باشد. مثلاً ممکن است در مواقعی با مرگ یکی از نزدیکان روبهرو شوید. شما باید این پدیده را برای کودک به روشی که او بتواند درک کند توضیح دهید. این امر باعث افزایش درک کودک از جهان پیرامون خود و اتفاقات آن میشود.
شما باید به فرزندتان بگویید که اشکالی ندارد اگر اشتباه کند، زیرا هیچکس کامل نیست. اگر او کاری را اشتباه انجام داد باید از او بخواهید که دوباره آن کار را انجام دهد. اینگونه اعتمادبهنفس او افزایش پیدا میکند.
هرگز جملات کودک خود را قطع یا کامل نکنید. مثلاً اگر کودکتان در هنگام صحبت کردن به سختی تلاش میکند تا کلمهای را به یاد آورد شما باید صبور باشید تا خودش کلمه را به یاد آورده و از آن استفاده کند.
سعی کنید کودک را وارد جمع بزرگسالان کنید. نباید همیشه آنها را از جمع بزرگسالان حذف کنید. به کودکان این فرصت را دهید که در جمع بزرگسالان وارد شوند و صحبت کنند. این امر به افزایش مهارتهای ارتباطی کمک میکند.
بسیار مهم است که از روشهای صحیح با کودک خود ارتباط برقرار کنید. یادگیری برقراری درست ارتباط به زندگی اجتماعی کودک در آینده کمک میکند. همچنین با استفاده از تکنیکهای موثر میتوانید رابطهای عمیق و خوب با کودک خود داشته باشید.
منابع
https://www.unicef.org/parenting/child-care/9-tips-for-better-communication
نظرات کاربران