در حال حاضر، به دلیل تغییر در سبک زندگی خانواده‌ها، مشاهده می‌کنیم که کودکان دچار اضافه وزن شده‌اند. این تغییر در سبک زندگی از تغذیه تا تفریح کودکان به طور واضح قابل مشاهده است. برای درک بهتر این مسئله، کافی است تنها به سرگرمی‌ها و فعالیت‌های کودکان نگاهی بیندازیم.
بی‌تحرکی یا کم تحرکی کودکان، استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و تلفن‌های هوشمند، تماشای طولانی مدت تلویزیون و مصرف مواد غذایی پرکالری و با ارزش غذایی پایین، مانند فست فودها و نوشیدنی‌های قندی مثل نوشابه‌ها و میان‌وعده‌های نامناسب از جمله چیپس، پفک، شکلات و غیره، دلایلی هستند که منجر به اضافه وزن و چاقی کودکان می‌شوند. در بسیاری از موارد، خانواده‌ها به دلیل عدم آگاهی و گاهاً به خاطر فرهنگ غلط، باور دارند که کودکانی که چاق‌تر و تپل‌تر هستند، بامزه‌تر و سالم‌تر هستند.
از آنجایی که چاقی در دوران کودکی تأثیر قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی کودکان دارد، بسیاری از خانواده‌ها به نادیده گرفتن چاقی کودکان خود می‌پردازند. آنها اغلب فراموش می‌کنند که در واقع به خطر ابتلا به چاقی و بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، کبد چرب و غیره در دوران نوجوانی و بزرگسالی کودکان خود دست داده و در بعضی موارد، این بیماری‌ها مانند کبد چرب در همان دوران کودکی بروز می‌کنند.
چاقی در کودکان، همچنین می‌تواند عوارض جدی دیگری از جمله انواع سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، ریفلاکس (برگشت غذا از معده به مری)، آپنه (قطع تنفس در خواب)، کمبود ویتامین D، افسردگی و غیره را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، چاقی کودکان می‌تواند منجر به بلوغ زودرس آنها شود و باعث بسته شدن صفحات رشد و در نتیجه کاهش رشد قد کودک می‌شود و قد آن به سقف ژنتیکی خود نمی‌رسد. در بعضی موارد، والدین ممکن است بگویند “قد بچه‌ام نسبت به همسالانش بلند است و مشکلی ندارد که چاق است”، اما آنها غافل از این هستند که این قد مناسب و طبیعی تنها در آن بازه زمانی خاص قابل قبول است و در طول رشد کودک، ممکن است با مشکلات جدی روبرو شود.
از کجا بفهمیم کودک ما اضافه وزن دارد؟
چاقی به معنای داشتن بافت چربی اضافی در بدن است که به صورت ظاهری در بدن کودکان قابل مشاهده است. همچنین، می‌توان با استفاده از نمودارهای رشد سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار (CDC)، وضعیت وزن و شاخص توده بدنی (BMI) کودکان را بررسی کرد. این نمودارها معمولاً به صدک‌ها تقسیم می‌شوند و کودکانی که در نمودار وزن و BMI بالاتر از صدک ۸۵ قرار دارند، به عنوان دارای اضافه وزن و چاقی شناخته می‌شوند.
برای پیشگیری از چاقی کودکان چکار کنیم؟
فعالیت بدنی به مدت 60 تا 90 دقیقه در روز، باعث سوزاندن بخشی از انرژی اضافی در کودک می‌شود و در نتیجه موجب کاهش ذخیره چربی می‌شود. همچنین، ورزش منجر به کاهش سطح قند خون می‌شود و علاوه بر آن، باعث افزایش ترشح هورمون رشد نیز می‌شود.
داشتن خواب کافی و منظم باعث تعادل هورمون‌های سیری و گرسنگی می‌شود و در نتیجه کنترل اشتها و ترشح هورمون رشد را تسهیل می‌کند.
تغذیه مناسب و سالم نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مصرف سه وعده اصلی غذایی و دو وعده میان‌وعده در روز، با ترکیبی از تمام گروه‌های غذایی و مطابق با نیازهای کودکان، مورد توصیه است. این شامل گروه غذایی نان و غلات، به ویژه نان‌های سبوس‌دار و غلات کامل، لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر کشک، منابع پروتئینی مانند گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ، و مصرف روزانه میوه و سبزیجات است. در تغذیه کودکان، رعایت هرم غذایی و تنوع در مصرف این گروه‌های غذایی بسیار مهم است.
عوارض چاقی در کودکان
- دیابت نوع دو
- فشارخون بالا
- کلسترول و تری گلیسرید خون بالا
- اختلالات کبدی
- اختلالات خواب
- آسم
- افسردگی و عدم اعتماد بنفس
نظرات کاربران