به گزارش ایسنا، شهر بینوزاد” دیگر یک تعبیر شاعرانه نیست؛ بلکه آماری واقعی از دل خانههایی است که سالها در حسرت تولد نوزادی، فقط صدای سکوت در آنها طنینانداز است.
در لرستان، زنانی هستند که سالها در انتظار صدای قدمهای کودک، درمانهای سنگین و هزینههای کمرشکن را به جان خریدهاند. یکی از این مادران، «لیلا» است که ۸ سال از ازدواجش گذشته اما هنوز مادر نشده. او میگوید: «هر بار که با چشمان خیس دخترم روبرو میشوم، قلبم آتش میگیرد. مادر بودن حق اوست، نه حسرت همیشگیاش.»
«مریم»، زن دیگری از روستاهای استان است که ۱۰ سال است با ناباروری دستوپنجه نرم میکند. او میگوید: «درمانهایم را نیمهکاره رها کردهام. نه توان جسمی دارم، نه توان مالی. خستهام از این همه رفت و برگشت بینتیجه…»
زنگ خطر جمعیتی
روند کاهش موالید و افزایش مرگ و میر، لرستان را در آستانه پیری جمعیت قرار داده است. در حال حاضر جمعیت سالمند (بالای ۶۵ سال) در این استان حدود ۶ تا ۷ درصد است، و این یعنی به زودی یک پنجم جمعیت استان به مراقبتهای سالمندی نیاز خواهد داشت.
ناباروری؛ بحران پنهان
مدیر مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی لرستان، اعلام کرده که بیش از ۱۰ هزار پرونده ناباروری در این مرکز ثبت شده است. زوجها علاوه بر فشار روانی، با هزینههای بالای درمان مواجهند که معمولاً تحت پوشش کامل بیمه نیست.
به گفته مدیرکل بیمه سلامت استان، این سازمان در سال گذشته ۱۳ میلیارد تومان برای درمان ناباروری هزینه کرده و حدود ۲ هزار زوج نابارور را تحت حمایت قرار داده است، اما بسیاری از زوجها به دلیل نبود حمایتهای مالی، درمان را شروع نمیکنند یا آن را نیمهکاره رها میکنند.
فرهنگ، مانع یا مشوق؟
کارشناسان بر این باورند که ناباروری تنها دلیل کاهش فرزندآوری نیست. فرهنگ مدرن، فردگرایی، تأخیر در ازدواج، نگرانی از آینده شغلی و مالی، و کاهش انگیزه فرزندآوری از دیگر عوامل مؤثر در این مسئله هستند. فرهاد طهماسبی، جامعهشناس، تأکید میکند: «فرهنگ کنترل جمعیت در دهههای گذشته به بخشی از سبک زندگی تبدیل شده و حالا تغییر آن آسان نیست.»
مسئولان چه میگویند؟
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری لرستان از برنامههایی برای فرهنگسازی و حمایت از فرزندآوری سخن میگوید، اما تصریح میکند که موانع اقتصادی و ضعف اطلاعرسانی باعث شدهاند بسیاری از زوجها از این خدمات بهرهمند نشوند.
در سطح ملی نیز اگرچه قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» تصویب شده، اما به گفته سخنگوی هیأت رئیسه مجلس، هنوز اجرای این قانون با کندی و پیچیدگیهای اداری مواجه است.
درمان اقساطی؛ طرحی نو در انداختن
با وجود چالشها، مرکز جهاد دانشگاهی لرستان امکان درمان اقساطی ناباروری را فراهم کرده که میتواند الگوی سایر استانها باشد.
وضعیت موجود در لرستان، نمادی از بحران فراگیر ملی است؛ ناباروری، کاهش میل به فرزندآوری، و پیری جمعیت. این مسائل نهتنها آینده اقتصادی و اجتماعی کشور را تهدید میکند، بلکه سلامت روانی و پایداری خانوادهها را نیز به خطر میاندازد. بدون عزم ملی و بازنگری در سیاستهای فرهنگی و اجتماعی، بحران جمعیتی ممکن است به تهدیدی جدی برای نسلهای آینده تبدیل شود.
نظرات کاربران