شوک آنافیلاکتیک یا آنافیلاکسی، یک واکنش حاد و سریع آلرژیک است که به عنوان یکی از فوریت‌های پزشکی نگران‌کننده تلقی می‌شود و ممکن است والدین با آن روبه‌رو شوند. در این واکنش، سیستم ایمنی بدن یک ماده بی‌خطر را به عنوان یک تهدید جدی شناسایی کرده و به آن با پاسخ شدیدی واکنش نشان می‌دهد. این واکنش منجر به آزاد شدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی، و علائمی را به همراه دارد که برخی از آن‌ها می‌توانند تا مرگ منجر شوند.
- ورم و تورم پوست، لب‌ها، گلو، زبان یا صورت
- خس‌خس کردن یا مشکلات شدید تنفسی
- نبض سریع یا ضربان قلب نامنظم
- کهیر محدود به یک منطقه یا پخش شده در سراسر بدن
- سرگیجه، احساس غش کردن، عدم هوشیاری
- تهوع، استفراغ، دل‌پیچه، اسهال
- تعرق بیش از حد و تغییر رنگ شدید پوست، از قرمزی تا آبی شدن
- گیجی و تکلم نامفهوم
عادتاً، نشانه‌ها در طی دو ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ماده، و گاهی اوقات در چند دقیقه نیز قابل مشاهده هستند، با این حال ممکن است طول بکشد تا نشانه‌ها تا چهار ساعت بروز کنند.
چه موادی ممکن است منجر به بروز یک واکنش شدید شوند؟
بادام زمینی، سایر آجیل‌ها (مانند گردو و بلارد)، نرم‌تنان صدف‌دار (مانند میگو و خرچنگ)، ماهی، شیر و انواع تخم پرنده‌ها به عنوان عوامل رایج بروز این شوک آنافیلاکتیک شناخته شده‌اند. با این حال، هر نوع غذایی می‌تواند به واکنش حاد آلرژیک منجر شود. در صورت وجود آلرژی‌های غذایی در خانواده به صورت ارثی، کودک شما ممکن است در معرض بیشتری قرار بگیرد و به این نوع آلرژی حساسیت نشان دهد.
ضمناً، داروهایی از خانواده پنی‌سیلین (به عنوان مثال آموکسی‌سیلین، که یک آنتی‌بیوتیک مشهور است)، گزیدگی و نیش حشرات (به ویژه زنبورها مانند زنبور عسل، زنبور زرد، زنبور قرمز، زنبور وحشی، مورچه‌های قرمز و کارگر)، لاتکس (که معمولاً به صورت پودری در تجهیزات پزشکی مانند دستکش‌ها استفاده می‌شود) و مواد نگهدارنده و رنگ‌های موجود در خوراکی‌ها (مانند زردچوبه) نیز می‌توانند منجر به واکنش حاد آلرژیک شوند.
اگر به نظر می‌رسد که کودک من به واکنش حاد آلرژیک دچار شده است، چه کار باید بکنم؟
در صورتی که کودک شما مشکلی در تنفس دارد یا ناگهان بیهوش شده است، باید فوراً با خدمات اورژانس تماس بگیرید. در این موقعیت، باید او را دراز بخوابانید و پاهایش را بالاتر ببرید تا خطر شوک کاهش یابد. همچنین، تلاش کنید با انجام صحبت و حفظ آرامش، او را آرام نگه دارید.
در صورتی که کودک مشکلی در تنفس یا بلع دارد، به هیچ عنوان آنتی‌هیستامین به او ندهید، زیرا ممکن است باعث خفگی شود.
وقتی تیم پزشکی برسد، احتمالاً با تزریق اپینفرین (که واکنش را در عرض چند دقیقه متوقف می‌کند) در همان مکان درمانی، اقدام به درمان او خواهند کرد. اپینفرین باعث افزایش قوی تپش قلب، باعث رخداد لخته شدن و شل شدن عضلات مسیر تنفسی، کاهش تورم و بهبود جریان خون در رگ‌ها می‌شود، که در نتیجه باعث افزایش جریان خون به اعضای حیاتی مانند قلب و مغز می‌شود.
نظرات کاربران