بعضی مادران به اندازهای با نوزادان خود سرگرم میشوند که به فراموشی سلامت خودشان میافتند. بیتوجهی مادر به سلامتی خود پس از تولد نوزاد، میتواند عاملی برای بروز مشکلاتی مانند کم خونی پس از زایمان باشد. این اختلال، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، یکی از شایعترین مشکلات پس از زایمان است. در این مقاله به عوامل بروز، علل و علایم، و روشهای درمانی توصیه شده برای کم خونی پس از زایمان اشاره خواهیم کرد.
کم خونی بعد از زایمان چیست؟
کم خونی پس از زایمان، یک نوع کم خونی فقر آهن است که در زمانهایی رخ میدهد که سطح هموگلوبین به زیر 110 گرم بر لیتر در یک هفته پس از زایمان یا به زیر 120 گرم بر لیتر در 8 هفته پس از زایمان کاهش مییابد.
کم خونی پس از زایمان در سه مرحله رخ میدهد:
مرحله اول: سطح آهن در استخوانها کاهش مییابد و این موضوع باعث کاهش آهن در خون میشود. در این مرحله، علائم کم خونی قابل مشاهده نیستند.
مرحله دوم: علائم کم خونی به تدریج ظاهر میشوند. فرد احساس خستگی و سردرد میکند. در این مرحله، تولید هموگلوبین کاهش مییابد و با آزمایش خون میتوان کم خونی را تشخیص داد.
مرحله سوم: سطح هموگلوبین در خون همچنان کاهش مییابد و این باعث میشود کم خونی به شدت افزایش یابد و علائم شدیدتری را نشان دهد.
دلایل بروز کم خونی بعد از زایمان؟
بینایی مسائلی که میتواند زمینهساز کمخونی پس از زایمان باشد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رژیم غذایی نامناسب: دریافت کم آهن قبل و در دوران بارداری میتواند باعث بروز کمخونی پس از زایمان شود. میزان آهن مورد نیاز در دوران بارداری حدود ۴.۴ میکروگرم در روز است. برخی خانمها ممکن است آهن کافی را از طریق مواد غذایی دریافت نکنند، بنابراین در دوران بارداری و حتی قبل از بارداری، توصیه میشود مکمل آهن مصرف کنند.
خونریزی شدید پس از زایمان: خونریزی شدید در زمان زایمان (بیش از ۵۰۰ میلیلیتر) میتواند باعث کاهش ذخایر آهن در بدن مادر شده و باعث بروز کمخونی پس از زایمان شود.
بیماریهای گوارشی: در برخی موارد، اگر مادر مبتلا به بیماریهایی مانند سلیاک، بیماری کرون، یا التهاب دستگاه گوارش باشد، جذب آهن در بدن مختل میشود و میتواند به بروز کمخونی منجر شود.
علایم کم خونی بعد از زایمان شامل چیست؟
علائم کمخونی شامل احساس خستگی یا ناتوانی، پریدگی رنگ صورت، ضعف بدنی، افسردگی، گیجی، کاهش کیفیت شیر، کاهش وزن جنین، تنگی نفس، سرگیجه، ضربان قلب سریع، سردرد، حساسیت زیاد، تغییرات خلقی، کاهش تمایلات جنسی و ضعف سیستم ایمنی میباشد. هرچند ممکن است یک فرد همه این علائم را به طور همزمان نداشته باشد، اما حتی اگر برخی از این علائم را تجربه میکنید، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
خطرات و عوارض مربوط به کم خونی بعد از زایمان
در صورتی که کمخونی به موقع درمان نشود، ممکن است برای مادر خطرات و عوارضی به همراه داشته باشد. از جمله این عوارض میتوان به تمرکز کم، ناتوانی در انجام کارها به دلیل ضعف و خستگی، احتمال زایمان زودرس یا بروز مشکلات در زایمانهای بعدی، سرگیجه و خستگی شدید اشاره کرد. مادرانی که قبل یا در دوران بارداری با کمخونی شدید روبرو هستند، چند قلو باردار هستند، شاخص توده بدنی بالای 24 در دوران بارداری دارند، سزارین انجام دادهاند، فاصله کمی بین دو بارداری داشتهاند، خونریزی در دوران بارداری داشتهاند، زایمان زودرس یا بعد از موعد را تجربه کردهاند، فشار خون بالا در دوران بارداری دارند، مبتلا به چسبندگی جفت هستند، خونریزی بالا داشتهاند، قبلاً زایمان چندقلویی را تجربه کردهاند، درآمد و در نتیجه تغذیه نامناسب دارند و … بیشتر در معرض عوارض ناشی از کمخونی قرار میگیرند. برخی از این عوارض ممکن است بر نوزاد نیز تأثیر بگذارد.
نظرات کاربران