تنها زمانی که شاهد خواب‌گردی برادر کوچکترم بودم، معنی واقعی خواب‌گردی در کودکان را درک کردم. در آن شب تاریک، برادر کوچکترم در خواب به خانه همسایه ما رفته بود و از آنها توپ خواسته بود. حالت جالب ماجرا این بود که برادرم به هیچ گونه واکنشی نسبت به صحبت‌های ما و همسایه‌مان نشان نمی‌داد. با این حال، وقوع این حادثه باعث شد که ما در شب‌ها به دقت بیشتری به خواب برویم و همیشه در رفتارهای شبانه برادرم نگران باشیم. حال، می‌خواهم برای شما به عنوان مادران نگران، موضوع خواب‌گردی در کودکان را به صورت علمی‌تر بررسی کنم.
اختلال خواب گردی به چه معنا است؟
در ابتدا، بگذارید به این موضوع مهم اشاره کنم که خواب‌گردی تنها مختص به کودک دلبند شما نیست، بلکه بسیاری از کودکان در طول زندگی‌شان حداقل یکبار تجربه خواب‌گردی می‌کنند. پدران و مادرانی که فرزندانشان با مشکل خواب‌گردی روبرو هستند، همواره نگرانی درباره ادامه این مشکل در زندگی فرزندانشان را بیان می‌کنند. اولاً، بگذارید شما را آرام کنم. در واقع، بیشتر بچه‌های دچار خواب‌گردی تنها در دوران کودکی این مشکل را تجربه می‌کنند و با افزایش سن و ورود به دوره نوجوانی، مشکلات آنها به طور کامل برطرف می‌شود.
حالا باید خواب‌گردی در کودکان را به شرح زیر تعریف کنم: یک یا دو ساعت پس از خوابیدن کودک، پدر و مادران شاهد راه رفتن او در خواب هستند. برای تشخیص مشکل خواب‌گردی و اختلال خواب در بچه‌ها، باید بدانید که عموماً خواب‌گردی می‌تواند بین چند ثانیه تا ۳۰ دقیقه طول بکشد. یکی از نشانه‌های بروز خواب‌گردی در کودک شما این است که معمولاً بسیار سخت است که آنها را در زمان خواب‌گردی بیدار کنید. حتی در این شرایط، اگر موفق به بیدار کردن کودک خود شوید، شاهد حواس‌پرتی و گیجی او در لحظات اولیه بعد از بیدار شدن خواهید بود.
خواب گردی کودکان به چند دسته تقسیم می شود؟
باید به خاطر داشته باشید که اختلال خواب در کودکان تنها یک نوع مشکل نیست و غالباً با شدت‌های متفاوتی رخ می‌دهد. به عنوان مثال، یکی از انواع بی‌ضرر خواب‌گردی در کودکان رخ می‌دهد وقتی که بچه برای مدتی کوتاه و بی‌حرکت در تخت خود نشیند. در این شرایط، عموماً خطر جدی برای کودک به وجود نمی‌آید.
اما وقتی کودک در حین خواب به راه رفتن و حتی خروج از منزل مشغول می‌شود، این موضوع کاملاً متفاوت است و می‌تواند حتی جان کودک را به خطر اندازد. یکی دیگر از شرایط خواب‌گردی که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، زمانی است که کودک دستکشویی را باز می‌کند و از آن به عنوان دستشویی استفاده می‌کند.
علت اصلی چیست؟
آیا ممکن است برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که علت اختلال خواب در بچه‌ها چیست؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که احتمال این‌که بچه‌ها اختلال خواب داشته باشند، در والدینی که در کودکی خود مشکل خواب‌گردی داشته‌اند، بسیار بیشتر است.
با این حال، عوامل متعددی می‌توانند به بروز مشکل خواب‌گردی در کودکان منجر شوند. برای مثال، کمبود خواب و خستگی، برنامه خواب نامنظم، بیماری و تب، مصرف برخی داروها و فشارهای روانی همگی می‌توانند از عواملی باشند که مشکل خواب‌گردی در بچه‌ها را تحریک می‌کنند.
چه زمانی خواب گردی اتفاق می افتد؟
نشانه واضح خواب‌گردی، بلند شدن و راه رفتن در خواب است. با این حال، کودکان خواب‌گرد ممکن است رفتارهای دیگری را نشان دهند. مثلاً صحبت کردن در خواب، سخت بیدار شدن، مات و مبهوت بودن، دست‌پاچلفتی بودن و عدم پاسخ دادن به پرسش‌ها در زمان خواب‌گردی، و حتی گاهی بی‌حرکت در رختخواب نشستن و تکرار مکرر این رفتارها که در زمان بیداری هرگز مشاهده نمی‌شوند. همه این رفتارها می‌توانند بخشی از رفتارهای خواب‌گردی در کودکان باشند.
حتی اگر چشمان بچه‌ها در زمان خواب‌گردی باز هم باشد، به معنای بیدار بودن آنها نیست. این رفتارها ممکن است گاهی نمود شدیدتری داشته باشند و بچه‌ها دچار آپنه خواب (وقفه تنفسی)، شب ادراری و ترور شب (هراس و ترس عمیق شبانه) شوند.
خواب گردی بر سلامت روان کودک تاثیر دارد؟
باید به خاطر داشته باشید که خواب‌گردی در کودکان به خودی خود خطری ایجاد نمی‌کند. با این حال، رفتارهایی که کودک در زمان خواب از خود نشان می‌دهد، می‌تواند آنها را در شرایط خطرناک قرار دهد. به عنوان مثال، پایین افتادن از پله‌ها یا پریدن از ارتفاع‌های بلند، و خروج از خانه در ساعات پایانی شب تنها بخشی از خطرات مربوط به دوران خواب‌گردی کودکان هستند.
امن نگه داشتن کودک خواب گرد
حتما به خاطر داشته باشید که اولاً برای ایمن نگه داشتن بچه‌های خواب‌گرد، باید محیط اطراف آنها را کاملاً ایمن سازی کنید. برای مثال، باید از قرار دادن وسایل خطرناک در مسیر آنها حتماً اجتناب کنید. هرگز کسی را که دچار خواب‌گردی است، از خواب بیدار نکنید، زیرا این ممکن است باعث ترس شدید در بچه‌ها شود. همچنین، اطمینان حاصل کنید که تمام درها و پنجره‌ها در خانه قفل شده باشند و کلیدهای قفل در دسترس بچه‌ها نباشد. بچه‌های خواب‌گرد را هرگز روی تخت‌های دو طبقه نخوابانید و اشیاء شکستنی را در مسیر آنها قرار ندهید. در نهایت، همیشه زمین را مرتب نگه دارید تا هیچ وسیله‌ای در زمان خواب‌گری بچه‌ها باعث سقوط آنها نشود. همچنین، از دروازه‌های ایمنی برای پله‌های خانه در طبقات بالاتر استفاده کنید.
آیا مراجعه به پزشک لازم است؟
به طور عمومی، برای درمان خواب‌گردی در کودکان نیازی به مراجعه به پزشک نیست. با این حال، اگر خواب نامنظم کودک دارای یک الگوی ثابت نباشد و باعث خواب آلودگی در طول روز یا نشان دادن رفتارهای پرخطر در زمان خواب‌گردی شود، ممکن است مناسب باشد که این مسئله را با یک متخصص مطرح کنید. درمعمول، پزشک به والدین توصیه می‌کند که برنامه بیداری را برای کودک اجرا کنند. در این برنامه، والدین معمولاً چند دقیقه قبل از زمان معمول بیداری کودک را بیدار می‌کنند تا چرخه خواب‌گردی متوقف شود. درمان دارویی نیز تنها در شرایط بسیار نادر و براساس توصیه پزشک انجام می‌شود.
نظرات کاربران