کیسه آب، که به طور پزشکی به آن کیسه آمنیوتیک نیز گفته می‌شود، نقش بسیار مهم و اساسی در رشد و تکامل طبیعی جنین در طول دوران بارداری دارد. پارگی کیسه آب در اواخر دوران بارداری و در حین دردهای زایمان، نشانه‌ای از نزدیک شدن به زمان زایمان است، اما در برخی موارد، پارگی کیسه آب با انقباضات و دردهای زایمان همراه نیست.
نقش کیسه آب در دوران بارداری چیست؟
کیسه آب، محل اقامت جنین در طول نه ماه بارداری است. این کیسه از دو غشاء نازک به نام‌های آمنیون (لایه داخلی) و کوریون (لایه خارجی) تشکیل شده است. داخل این کیسه، مایعی شفاف، بی‌رنگ و بی‌بو به نام مایع آمنیون وجود دارد که بیش از ۹۶٪ حجم آن را آب تشکیل می‌دهد و مابقی آن شامل ترکیبات و ذرات معلق دیگری نظیر مواد معدنی، سلول‌های جنینی، آنزیم‌ها و هورمون‌ها است.
پس از گذشت چهار ماه بارداری، جنین در داخل کیسه آب و درون مایع آمنیون کاملاً شناور است. کیسه آب نقش‌های مختلفی در این دوره دارد، از جمله:
- حفاظت از جنین در برابر ضربات و سرو صدا: کیسه آب به عنوان یک لایه محافظ برای جنین عمل می‌کند و از ورود ضربات و سرو صداهای قوی به جنین جلوگیری می‌کند.
- حفظ درجه حرارت ثابت و یکنواخت: کیسه آب محیطی ثابت و مطلوب را برای جنین فراهم می‌کند. این محیط با حفظ درجه حرارت مناسب و یکنواخت، از تغییرات دمایی ناخواسته و ناگهانی که ممکن است بر جنین تأثیر منفی بگذارد، جلوگیری می‌کند.
- پیشگیری از فشرده شدن بند ناف: کیسه آب به عنوان یک کمربند محافظ برای بند ناف عمل می‌کند و از فشرده شدن آن جلوگیری می‌کند. این اقدام از کم خونی جنین و مشکلات دیگری که ممکن است ناشی از فشرده شدن بند ناف باشد، جلوگیری می‌کند.
- ایجاد محیطی مطلوب برای حرکات آزادانه جنین: کیسه آب محیطی مناسب و مطلوب را برای جنین ایجاد می‌کند تا او بتواند به آزادی و راحتی حرکات خود بپردازد. این محیط امکان رشد اعضای بدن جنین، انجام حرکات تنفسی منظم و عملکرد بهتر ریه‌ها و سیستم تنفسی جنین را در این دوران فراهم می‌کند.
منظور از پاره شدن کیسه آب جنین چیست؟
پارگی غشاء آمنیوتیک، که به طور عمومی به آن “پارگی کیسه آب” نیز گفته می‌شود، معمولاً در آغاز یا در حین فرایند زایمان رخ می‌دهد. در این حالت، یک مایع گرم، شفاف و بدون رنگ و بو، شبیه آب، از واژن مادر جاری می‌شود. پارگی کیسه آب ممکن است حتی بدون وجود انقباضات رحمی رخ دهد. با این حال، بلافاصله باید به بیمارستان مراجعه کرده و برای انجام معاینات و بررسی‌های لازم اقدام کنید. زیرا در صورت پارگی کیسه آب، جنین در مقابل عوامل میکروبی و عفونت‌های بالارونده دستگاه تناسلی مادر دیگر ایمن نیست و خطر ابتلا به انواع عفونت‌ها وجود دارد.
علاوه بر این، سقوط یا پرولاپس بند ناف نیز از مسائل خطرناکی است که به پارگی زودرس کیسه آب مرتبط می‌شود. در این حالت، طناب ناف قبل از جنین به سمت دهانه رحم رانده می‌شود و در هنگام عبور جنین از کانال زایمان فشرده می‌شود. به همین دلیل، اگر پس از پارگی کیسه آب، فرایند زایمان به طور طبیعی و در زمان مقرر آغاز نشد، پزشک متخصص برای تسریع در فرایند زایمان از روش القای زایمان استفاده خواهد کرد.
اگر کیسه آب خود به خود پاره نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
با آغاز زایمان، دهانه رحم باز می‌شود و سر نوزاد وارد لگن می‌شود. اگر تا آن لحظه کیسه آب پاره نشود، پزشکان از روشی به نام آمنیوتومی یا پارگی مصنوعی غشاء استفاده می‌کنند. در این روش، با استفاده از یک قلاب پلاستیکی نازک، یک سوراخ کوچک در کیسه آمنیوتیک ایجاد می‌شود تا آب نشت کند و بیرون بیاید. این روش به شروع انقباضات زایمان کمک می‌کند و اگر انقباضات قبلاً شروع شده باشند، آنها را تشدید می‌کند.
نظرات کاربران