بیماری های که از جانب مادر ارثی است؟

بیماری‌های ارثی که از مادر به بچه منتقل می‌شوند، گاهی ممکن است بسیار خطرناک باشند و گاهی نیز ممکن است هیچ مشکلی بوجود نیاورند. زمانی که اسم بیماری‌های ارثی و ژنتیکی ذکر می‌شود، بسیاری از مردم به سرطان و سکته قلبی و مغزی فکر می‌کنند، اما باید توجه داشت که بیماری‌های ارثی تنها به این دو مورد محدود نمی‌شوند. برخی از بیماری‌های مربوط به استخوان‌ها، ناقص بودن اعضای داخلی و حتی برخی از بیماری‌های رایج مانند میگرن و سردرد ممکن است از طریق مادر به بچه منتقل شوند.

تعداد بیماری‌های ژنتیکی که می‌توانند از مادر به فرزندان منتقل شوند، تعداد قابل توجهی است. البته همیشه باید توجه داشت که انتقال بیماری‌های ژنتیکی از مادر به فرزندان همواره رخ نمی‌دهد. پدر نیز در این روند نقش مهمی ایفا می‌کند و بیماری‌های زیادی وجود دارند که از طریق پدر منتقل می‌شوند. اما در اینجا تمرکز ما صرفاً بر روی بیماری‌هایی است که از مادر به فرزندان به ارث می‌رسند.

بعضی از این بیماریا، شامل موارد زیر هستن:

• بیماری‌های ارثی که روی کروموزوم ایکس قرار دارند، قادر به انتقال از مادر به فرزندان هستند.
• میگرن (سردرد شدید و متناوب)
• پوکی استخوان (کاهش چگالی استخوان)
• بیماری‌های روحی و روانی، بیماری‌های چشمی
• مشکلات مربوط به دوران بارداری
• چین و چروک پوستی
• سرطان سینه و تخمدان
• آلزایمر (افتادگی حافظه و توانایی های شناختی)
• دیابت
• افسردگی پس از زایمان
• مشکلات وزن و فرم بدن
• و مشکلات مربوط به یائسگی و زمان ورود به دوران یائسگی

بعضی از بیماری‌های ارثی دیگر نیز وجود دارند که از مادر به پسر منتقل می‌شوند. البته بیماری‌هایی که ذکر شد، همچنان می‌توانند به پسران منتقل شوند، اما برخی از آن‌ها فقط مربوط به دختران است. به عنوان مثال، یکی از این بیماری‌ها هموفیلی است که از مادر به فرزند پسر منتقل می‌شود. البته در برخی موارد، بیماری کم خونی نیز ممکن است از مادر به پسر منتقل شود.

بیماری‌های ارثی، بیماری‌هایی هستند که با آگاهی، هوش، و اقدامات پیشگیرانه، می‌توان از بروز آن‌ها جلوگیری کرد. انتقال ارث از مادر به دختر و پسر تقریباً یکسان است و به نوعی، هر چقدر بیماری برای دختران وجود دارد، ممکن است پسران نیز از مادر خود آن را به ارث ببرند.

بیماری‌های ژنتیکی شایع در ایران

در حال حاضر، در کشور ما بیش از 20 هزار بیماری ژنتیکی وجود دارد که در میان جامعه گسترش یافته‌اند. این بیماری‌ها همواره از طریق یکی از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند و این چرخه به صورت تکراری ادامه می‌یابد. برخی افراد به دلیل نوع زندگی خود، تا آخر عمر با بیماری‌های ارثی خود روبرو نمی‌شوند. این بسیار مثبت است که یک فرد بیماری سرطان را از مادر خود به ارث ببرد، اما با سبک زندگی مناسب، می‌توان ژن بیماری‌های ارثی را به خاموشی برساند.

با تغییر در سبک زندگی، امکان دارد که ژن بیماری‌های ارثی را به خاموشی نگه داشت.

در کشور ما، بیماری‌های ارثی و ژنتیکی شناخته شده زیادی وجود دارند، اما سه بیماری از آن‌ها بسیار رایج هستند و اکثر نوزادانی که به دنیا می‌آیند، با یکی از این سه بیماری یا حداقل یکی از آن‌ها متاثر می‌شوند. اولین بیماری ژنتیکی شناخته شده تالاسمی است، دومین بیماری هموفیلی و سومین بیماری سندروم دانه است. این سه بیماری هر ساله مشکلات زیادی را برای افراد مبتلا به آن‌ها ایجاد می‌کنند.

بیماری‌های ارثی از مادر به پسران به همان شکلی که از مادر به دختران منتقل می‌شوند، انتقال می‌یابند. تعداد این بیماری‌ها قابل توجه است و نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشی کرد. اما یک نکته مهم درباره ابتلا به این بیماری‌ها وجود دارد و آن این است که بیماری‌های ارثی همگی در ژنوم انسان‌ها وجود دارند و درون آن‌ها نهفته هستند. تنها لازم است که این ژن‌ها فعال نشوند. اگر افراد به گونه‌ای زندگی کنند که ژن‌های این بیماری‌ها فعال نشوند، هرگز به آن‌ها مبتلا نخواهند شد.

یکی از بیماری‌های ژنتیکی که از مادر به فرزند پسر منتقل می‌شود، هموفیلی است. این بیماری در برخی از پسران بچه رخ می‌دهد. درصد موارد مبتلا به هموفیلی، به دلیل کاهش فاکتور انعقادی خون، هموفیلی کلاسیک نامیده می‌شود.

اگر شما قصد بچه‌دار شدن دارید، بهتر است این موارد را در نظر بگیرید و فراموش نکنید که غربالگری قبل از زایمان می‌تواند به شما در شناخت وجود چنین بیماری‌هایی کمک کند.