بیشتر نوزادان در هفتههای ۳۶ و ۳۷ بارداری و بعد از آن، در زمان تولد در رحم به شکلی قرار میگیرند که سرشان به سمت پایین، به عبارت دیگر به لگن مادر میچسبد و آماده خروج با موقعیت سربه پایین میشوند. این شکل قرارگیری، که به طور عامیانه به عنوان “نمایش سفالیک” شناخته میشود، شیوع بیشترین و در عین حال ایمنترین وضعیت برای زایمان و تولد نوزاد است. با این حال، در برخی موارد نادر، ممکن است چرخش جنین در وضعیت سفالیک در زمان مناسب رخ ندهد و نوزاد در زمان زایمان در وضعیتی قرار بگیرد که پاهایش به سمت پایین باشند. این وضعیت، که با نام بریچ یا وارونه شناخته میشود، یکی از انواع بارداری است که ممکن است در زمان زایمان مشکلاتی ایجاد کند.
انواع مختلف بریچ جنین
در رحم مادر، وضعیتهای مختلفی برای قرارگیری جنین وجود دارد. همانطور که قبلاً اشاره شد، قرارگیری مطلوب جنین در رحم مادر به این صورت است که سر کودک به سمت پایین، صورتش به سمت پشت شما و چانهاش روی سینهاش قرار داشته باشد. وضعیت بریچ شامل انواع مختلفی است که عبارتند از:
بریچ فرانک (Frank breech)
بریچ فرانک، که به عنوان رایجترین نوع وضعیت بریچ شناخته میشود، به خصوص زمانی که نوزاد در ترم کامل، یعنی پس از ۹ ماه، به دنیا میآید، رخ میدهد. در این حالت، کودک در وضعیتی قرار دارد که ابتدا با باسن به دنیا خواهد آمد. پاهای او در امتداد بدن و قسمت پایینی پاها و زیر مچ به سمت سر او قرار دارد.
بریچ کامل (Complete breech)
بریچ کامل یک وضعیت است که در آن هر دو زانوی کودک خم شده و پاها و باسن نوزاد به مجرای زایمان نزدیکتر قرار دارند. در این حالت، کودک در وضعیتی قرار دارد که با باسن در وضعیت نشسته به دنیا خواهد آمد و پاها در شکم کودک جمع شده است. بریچ کامل تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از موارد بارداریها را تشکیل میدهد.
بریچ ناقص (Footling breech)
در بریچ ناقص، که به عنوان “بریچ ناکامل” یا “بریچ فوتلینگ” یا به طور مشترک “پا هم” نیز شناخته میشود، یک یا هر دو پای نوزاد به سمت پایین به نحوی قرار گرفتهاند که ابتدا پا وارد کانال زایمان شده و از واژن مادر خارج میشود. این نوع بریچ جنین بیشتر در زایمانهای نوزادان زودرس یا نوزادانی که قبل از موعد مقرر به دنیا میآیند، مشاهده میشود.
بریچ عرضی (Transverse)
در مورد بریچ، کودک به جای حالت عمودی، در عرض رحم به صورت افقی قرار میگیرد. در این وضعیت، سر جنین در یک طرف بدن مادر و پاها در طرف دیگر قرار دارند. در این حالت، ابتدا شانه وارد کانال زایمان میشود.
علاوه بر این، وضعیتهای نادر دیگری نیز وجود دارد که در آن ممکن است کودک به پهلو قرار بگیرد و با آرنج یا پشت خارج شود. از سه ماهۀ سوم بارداری به بعد، پزشک ممکن است با لمس شکم مادر، تشخیص دهد که کودک در چه وضعیتی قرار گرفته است و مکان قرارگیری سر، پشت و باسن او را شناسایی کند. تقریباً یک چهارم از کودکان در این زمان در حالت بریچ یا وارونه قرار دارند، اما بیشتر آنها معمولاً در طول دو ماه بعد به طور خودکار میچرخند و به وضعیت سفالیک، یعنی با سر به سمت پایین، قرار میگیرند.
تشخیص بریچ در بارداری
تشخیص بریچ بودن یا نبودن جنین، به خصوص اگر سابقه چنین بارداری را داشته باشید، امری که دشوار نیست. مکانی که متوجه لگد و احساس قرارگیری سر کودک میشوید، راهنمایی است که از طریق آن میتوان به بریچ بودن یا نبودن جنین پی برد. بنابراین، در معاینات منظم بارداری، به پزشک خود حتماً بگویید که حرکت جنین را در کدام قسمت شکم احساس میکنید.
با استفاده از معاینه و لمس شکم و قرار دادن دست در مکانهای خاصی از شکم مادر، پزشک ممکن است بتواند تشخیص دهد که نوزاد به کدام سمت قرار دارد. با تشخیص مکان سر، پشت و باسن کودک، معمولاً میتوان به نتیجهای درباره وضعیت قرارگیری نوزاد در هنگام تولد دست یافت. همچنین، پزشک ممکن است از آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی برای تأیید وضعیت چرخش جنین استفاده کند.
نظرات کاربران