قبل از بارداری، دهانهٔ رحم معمولاً بسته و سفت است. اما با گذر زمان و نزدیک شدن به زمان زایمان، دهانهٔ رحم شروع به نرم شدن و باز شدن میکند. اگر دهانهٔ رحم نارسا باشد، ممکن است زودتر از زمان معمولی باز شود و زایمان زودرس اتفاق بیفتد. نارسایی دهانهٔ رحم در طول بارداری میتواند برای مادر و جنین مشکلاتی ایجاد کند. به عبارت دیگر، دهانهٔ رحم قبل از زمان زایمان به طور ناگهانی و قبل از موعد باز میشود و مایع مخاطی رحم را تخلیه میکند.
این اتفاق، به ویژه اگر در هفتههای ۱۶ تا ۲۴ رخ دهد، میتواند باعث زایمان زودرس یا حتی سقط جنین شود. در این مقاله با نارسایی دهانهٔ رحم، علائم آن، عوامل مؤثر در نارسایی دهانهٔ رحم، روشهای تشخیص، و روشهای کنترل و درمان نارسایی دهانهٔ رحم آشنا خواهید شد.
دهانه رحم
دهانه یا گردنۀ رحم، بخشی است که در پایین رحم قرار دارد و به واژن متصل میشود. قبل از بارداری، دهانهٔ رحم معمولاً بسته و سفت است، اما به طور کوچکی باز میماند تا اسپرم بتواند وارد رحم شده و خون روزانه عادی را عبور دهد.
زمانی که شما باردار میشوید، ترشحات مخاطی کانال دهانهٔ رحم را پر میکند و یک مانع محافظتی به نام موکوس پلاگ یا مسدودکننده دهانهٔ رحم شکل میدهد. اما اگر نارسایی دهانهٔ رحم داشته باشید، ممکن است دهانهٔ رحم شما زودتر از زمان معمولی باز شود و منجر به زایمان زودرس شود.
در طول یک بارداری معمولی و بدون مشکل تا سه ماههٔ سوم، دهانهٔ رحم سفت، بلند و بسته میماند. اما به مرور زمان و وقتی کودک آماده به دنیا آمدن میشود، دهانهٔ رحم شروع به نرم شدن، تخلیه، کوتاه شدن و گشاد شدن میکند. همچنین طول آن نیز کاهش مییابد و این فرآیند به اصطلاح افاسمان شناخته میشود.
در زنان بارداری که نارسایی دهانهٔ رحم دارند، این فرآیند به طور قابل توجهی زودتر از زمان معمولی زایمان رخ میدهد. به عبارت دیگر، نارسایی دهانهٔ رحم هنگامی اتفاق میافتد که ضعف بافت دهانهٔ رحم منجر به زایمان زودرس یا از دست دادن بارداری سالم میشود و در این فرایند نقش مهمی دارد.
تشخیص و درمان نارسایی دهانهٔ رحم ممکن است به چالشی برخورد کند. اگر دهانهٔ رحم شما به طور زودرس باز شدن شروع کند یا اگر سابقهٔ نارسایی دهانهٔ رحم دارید، پزشک ممکن است در طول بارداری توصیه کند که داروهای پیشگیرانه مصرف کنید، سونوگرافیهای مکرر انجام دهید یا یک روش جراحی به نام سرکلاژ دهانهٔ رحم را انجام دهید. در این روش، دهانهٔ رحم با استفاده از بخیههای محکم بسته میشود.
علائم نارسایی دهانه رحم
علائم زیر ممکن است به نارسایی دهانهٔ رحم اشاره کنند:
- احساس فشار در منطقه لگنی
- تجربهٔ درد کمر جدید
- انقباضات شکمی خفیف
- احساس گرفتگی عضلانی مشابه دردهای قاعدگی
- تغییر در ترشحات واژن، مانند افزایش حجم یا رقیق شدن ترشحات
- تغییر رنگ ترشحات واژن؛ ممکن است به رنگ صورتی یا قهوهای روشن تغییر کنند
- لکهبینی یا خونریزی کم از واژن
چه عواملی باعث به وجود امدن نارسایی رحم می شود؟
اکثر زنان مبتلا به نارسایی دهانهٔ رحم عوامل خطر خاصی ندارند، اما در کل، برخی از عوامل خطرساز برای این حالت شناخته شده است:
استفاده از برخی از روشهای جراحی برای درمان ناهنجاریهای دهانهٔ رحم و مشکلات مرتبط با نتایج غیرطبیعی تست پاپ اسمیر، ممکن است منجر به نارسایی دهانهٔ رحم شود. همچنین، فرآیندهای جراحی دیگر مانند دیلاتاسیون و کورتاژ نیز ممکن است با نارسایی دهانهٔ رحم مرتبط باشند. همچنین، در موارد نادر، پارگی دهانهٔ رحم در زایمان قبلی ممکن است به نارسایی دهانهٔ رحم منجر شود. به طور خلاصه، در صورت داشتن شرایط زیر، احتمال ابتلا به نارسایی دهانهٔ رحم افزایش مییابد:
- اگر سابقهٔ جراحی یا نمونهبرداری مانند بیوپسی مخروطی یا لیپ (LEEP) در دهانهٔ رحم داشتهاید،
- اگر دهانهٔ رحم شما به علت زایمانهای قبلی یا عمل کورتاژ آسیب دیده باشد،
- اگر سابقهٔ یک یا چند سقط ناخواسته جنین، بدون علت مشخص در سه ماههٔ دوم بارداری داشتهاید،
- اگر در بارداری قبلی نیز به نارسایی دهانهٔ رحم مبتلا شدهاید،
- اگر در بارداریهای قبلی با زایمان زودرس مواجه شدهاید،
- اگر مشکلات و ناهنجاریهای رحمی مانند رحم دوشاخ داشتهاید.
شرایط مادرزادی
اختلالات رحمی و برخی اختلالات ژنتیکی که بر روی پروتئین فیبری سازندهٔ بافتهای همبند بدن به نام کلاژن تأثیر میگذارند، ممکن است منجر به نارسایی دهانهٔ رحم شوند. قرار گرفتن در معرض دیاتیلاستیلبسترول (DES) که یک هورمون استروژن مصنوعی است، قبل از تولد نیز با نارسایی دهانهٔ رحم مرتبط است. به عبارت دیگر، اگر مادرتان در زمان بارداری شما از دارویی به نام دیاتیلاستیلاسترول (DES) استفاده کرده باشد.
نظرات کاربران