مصرف زینک در دوران بارداری – فواید و مزایا
زینک و روی نقش مهمی در بسیاری از فعالیتهای بیولوژیکی از جمله سنتز پروتئین، تقسیم سلولی و متابولیسم اسید نوکلئیک دارند. اگرچه کمبود شدید روی در جمعیتهای انسانی نسبتاً نادر است، اما به نظر میرسد کاهش خفیف تا متوسط آن یک مشکل کاملاً شایع است. دادههای دریافتی از منابع معتبر نشان میدهد که خطر کمبود روی زیاد است. با استفاده از مدلی که مصرف روی زنان باردار را به میزان توصیه شده مرتبط میکند، تخمین زده میشود که ۸۲ درصد از زنان باردار در سراسر جهان دریافت روی ناکافی دارند.
مصرف زینک در دوران بارداری به عنوان یک مکمل مفید مطرح است. زینک نقش مهمی در توسعه نرمال جنین، رشد و تقسیم سلولها، ساختار استخوان و سیستم ایمنی بدن دارد. بنابراین، مصرف زینک در دوران بارداری میتواند به شکلدهی سالم جنین و حفظ سلامت مادر کمک کند.
بهرهبرداری از تغذیه مناسب و متوازن، که حاوی منابع غذایی غنی از زینک مانند گوشت قرمز، ماهی، غلات کامل، بادامها و دانهها است، میتواند به تأمین نیازهای زینک در دوران بارداری کمک کند. همچنین، در صورت لزوم و به توصیه پزشک، مصرف مکملهای زینک میتواند در تأمین نیازهای مادران باردار به این عنصر مهم کمک کند.
به هر حال، قبل از مصرف هرگونه مکمل زینک یا هر مکمل دیگری، توصیه میشود با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راهکار را برای نیازهای شما در دوران بارداری تعیین کنید.
تحقیقات آزمایشگاهی در مورد استفاده از زینک در دوران بارداری
براساس مطالعات انجام شده بر روی موشها، خوکها و میشها، کمبود روی منجر به افزایش خطر مرگ جنین به دلیل سقط خود به خود یا بروز ناهنجاریهای مادرزادی میشود. در این مورد، هر سیستم اندامی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. ناهنجاریهای قلب، ریه، مغز، دستگاه ادراری تناسلی و سیستم اسکلتی از جمله شایعترین ناهنجاریها هستند. به نظر میرسد که این ناهنجاریها از عواملی مانند سنتز غیر طبیعی اسیدهای نوکلئیک و پروتئین، اختلال در رشد و مورفوژنز سلولی، پلیمریزاسیون غیرطبیعی توبولین، نقص کروموزومی و اکسیداسیون چربی بیش از حد غشاهای سلولی ناشی میشوند. مطالعات حیوانی نشان میدهند که کمبود روی در بدن مادر اثرات طولانی مدتی بر رشد، ایمنی و وضعیت متابولیک جنین دارد. به عنوان مثال، کاهش روی یا زینک در بدن مادر، عملکرد ایمنی جنین را کاهش میدهد.
در انسان، زنان مبتلا به آکرودرماتیت انتروپاتیک، که یک نقص ژنتیکی در جذب روی دارند، با کمبود شدید این عنصر مواجه میشوند و نتایج بارداری ضعیفی را تجربه میکنند. در این مورد، از دست دادن جنین و بروز ناهنجاریهای مادرزادی شایع است. بنابراین، میزان روی در بدن مادر با عملکرد بدن در دوران بارداری برای رشد و حفظ جنین مرتبط است. به عنوان مثال، کمبود روی در بدن مادر ممکن است با زایمان طولانی، زایمان زودرس، خونریزی پس از زایمان، تولد نوزاد با وزن کم، تأخیر در رشد داخل رحمی یا کاهش وزن هنگام تولد همراه باشد.
چه مقدار به روی نیاز است؟
تخمین زده میشود که میزان روی یا زینک مورد نیاز بدن برای حاملگی در انسان، براساس غلظت روی و وزن بافتها، حدود 100 میلیگرم (1540 میلیمول) است. در نیمه آخر دوران بارداری که رشد جنین سریعتر است، نیاز روزانه بدن به این عنصر حدود 0.6 میلیگرم در روز (9.2 میلیمول در روز) تخمین زده شده است. در موشهای باردار، جذب روی در طول سه روز آخر دوران بارداری تقریباً دو برابر افزایش مییابد تا نیازهای جنین در آن مرحله از بارداری تأمین شود. با این حال، در انسان (زنان باردار) تغییرات مشابهی مشاهده نمیشود. احتمالاً به این دلیل است که نیاز نسبی جنین به روی در انسان بسیار کمتر از موشهایی است که دارای چند فرزند هستند.
علت استفاده از زینک در دوران بارداری
مشاهدات اخیر نشان میدهد که در کشورهای در حال توسعه، مصرف زینک در دوران بارداری اهمیت بالایی دارد. تخمین زده شده است که حدود 0.5 میلیون مرگ مادر و کودک در سال به دلیل کمبود روی رخ میدهد، که این امر نگرانی درباره کفایت مصرف زینک در زنان باردار در این کشورها را افزایش داده است. زنان باردار در این کشورها اغلب از رژیمهای غذایی استفاده میکنند که فاقد مواد غذایی حیوانی غنی از روی هستند. به عنوان جایگزین، غلاتی که حاوی فیتات هستند و جذب روی را محدود میکنند، منبع اصلی تغذیه آنان را تشکیل میدهند. غلظت روی در پلاسمای مادر به دلیل دریافت مواد مختل کننده جذب روی یا عفونتهای مزمن کاهش مییابد. کاهش غلظت روی در پلاسمای خون میتواند منجر به کاهش انتقال روی به جفتی و جذب روی توسط بدن جنین شود. بر اساس این مشاهدات، یونیسف توصیه میکند که زنان باردار در کشورهای در حال توسعه از مکملهای ریزمغذی چندگانه، از جمله روی، استفاده کنند. مصرف مکملهای حاوی روی به طور قابل توجهی بهبود وزن و قد کودکان در حال رشد را ارتقا میدهد. بنابراین، این عنصر به نوعی باعث بهبود رشد جنین میشود.
نظرات کاربران