میکروسفالی یک اختلال مادرزادی است که در آن سر نوزاد به طور غیر طبیعی کوچک است. این کوچک بودن به دلیل رشد ناقص مغز یا توقف رشد آن در دوران جنینی رخ میدهد. این بیماری میتواند منجر به مشکلات عصبی و رشد شناختی در نوزاد شود.
علل میکروسفالی
علت دقیق میکروسفالی در بسیاری از موارد ناشناخته است، اما برخی از عوامل شناخته شده عبارتند از:
ژنتیک: جهشهای ژنی میتوانند باعث میکروسفالی شوند.
عفونتها: عفونتهای ویروسی مانند سرخچه، زیکا و توکسوپلاسموز در دوران بارداری میتوانند خطر میکروسفالی را افزایش دهند.
قرار گرفتن در معرض مواد سمی: مصرف الکل، برخی داروها و مواد مخدر در دوران بارداری میتواند باعث آسیب به مغز جنین و در نتیجه میکروسفالی شود.
سوء تغذیه: کمبود مواد مغذی ضروری در دوران بارداری میتواند بر رشد مغز جنین تأثیر بگذارد.
اختلالات کروموزومی: اختلالاتی مانند سندروم داون میتوانند با میکروسفالی همراه باشند.
علائم میکروسفالی
علائم میکروسفالی ممکن است در نوزادان متفاوت باشد و شدت آنها به علت اصلی بیماری و میزان آسیب به مغز بستگی دارد. برخی از علائم شایع عبارتند از:
سر کوچک: این اولین و بارزترین علامت میکروسفالی است.
تاخیر در رشد: نوزادان مبتلا به میکروسفالی ممکن است در زمینههای حرکتی، زبانی و شناختی با تأخیر مواجه شوند.
تشنج: برخی از نوزادان مبتلا به میکروسفالی ممکن است دچار تشنج شوند.
مشکلات تغذیه: مشکلات تغذیهای مانند مشکل در بلع یا مکیدن ممکن است در این نوزادان مشاهده شود.
اختلالات بینایی و شنوایی: برخی از نوزادان ممکن است مشکلات بینایی یا شنوایی داشته باشند.
تشخیص میکروسفالی
میکروسفالی معمولاً در دوران بارداری یا بلافاصله پس از تولد با انجام سونوگرافی تشخیص داده میشود. در سونوگرافی، اندازه دور سر جنین اندازهگیری میشود و با مقادیر نرمال مقایسه میشود. پس از تولد نوزاد، پزشک با معاینه فیزیکی و انجام آزمایشهای مختلف مانند MRI و سیتیاسکن، تشخیص را تأیید میکند.
درمان میکروسفالی
متأسفانه، درمان قطعی برای میکروسفالی وجود ندارد. درمان بر روی کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی کودک متمرکز است. درمانها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فیزیوتراپی: برای بهبود مهارتهای حرکتی
کاردرمانی: برای بهبود مهارتهای دستکاری و هماهنگی
گفتاردرمانی: برای بهبود مهارتهای زبانی
دارو درمانی: برای کنترل تشنج و سایر علائم
پیشگیری از میکروسفالی
بهترین راه برای پیشگیری از میکروسفالی، مراقبتهای دوران بارداری است. زنانی که قصد بارداری دارند باید:
واکسیناسیون: واکسنهای سرخچه و سایر بیماریهای عفونی را قبل از بارداری دریافت کنند.
تغذیه سالم: تغذیه سالم و کامل در دوران بارداری بسیار مهم است.
اجتناب از مواد مضر: از مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر خودداری کنند.
مراقبتهای منظم پزشکی: به طور منظم به پزشک مراجعه کنند و آزمایشهای لازم را انجام دهند.
میکروسفالی یک بیماری پیچیده است و درمان آن نیازمند همکاری تیمی از متخصصان مختلف است. والدین کودک مبتلا به میکروسفالی باید اطلاعات کافی در مورد بیماری کودک خود کسب کنند و با پزشک و سایر متخصصان همکاری نزدیکی داشته باشند.
نظرات کاربران