در صورتی که سطح بیلی‌روبین در نوزاد در زمان تولد به طور قابل توجهی بالا باشد، نمونه‌های خون نوزاد در چند روز اول پس از تولد، چندین بار جهت بررسی عملکرد کبد مورد آزمایش قرار می‌گیرند. یکی از عوارض جدی و خطرناک زردی در نوزادان بیماری نژادی می‌باشد. علاوه بر این، یکی از دلایل دیگر برای افزایش سطح بیلی‌روبین، تخریب غیرطبیعی گلبول‌های قرمز است که به آن همولیز می‌گویند. همولیز باعث بروز زردی می‌شود و بیشترین شیوع در روزهای اول زندگی نوزادان را دارد. میزان بیلی‌روبین با آزمایش خون بیلی‌روبین قابل اندازه‌گیری است.
آزمایش بیلی روبین چیست؟
بیلی‌روبین یک رنگدانه زرد رنگ است که در خون وجود دارد. آزمایش بیلی‌روبین میزان بیلی‌روبین در بدن را نشان می‌دهد. در برخی موارد، به دلیل افزایش بیلی‌روبین، کبد قادر به پردازش آن نمی‌باشد که می‌تواند ناشی از انسداد یا التهاب کبد باشد. اگر سطح بیلی‌روبین در بدن بیشتر از حد طبیعی باشد، بیماری زردی یا یرقان رخ می‌دهد که در آن پوست و چشم‌ها به زردی می‌پیوندد. آزمایش بیلی‌روبین به تشخیص زردی کمک می‌کند.
بیلی‌روبین در زمان تجزیه پروتئین هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز قدیمی به وجود می‌آید. تجزیه سلول‌های قرمز قدیمی فرآیندی طبیعی و سالم است. بیلی‌روبین با خون به کبد منتقل می‌شود و در آنجا پردازش می‌شود، سپس با اتصال به صفرا به مجاری صفراوی ریخته شده و در کیسه صفرا ذخیره می‌شود. سپس به روده کوچک ترشح می‌شود تا در فرآیند هضم چربی کمک کند. در نهایت، از طریق مدفوع از بدن دفع می‌شود.
گلوکورونیک اسید، یک اسیدی است که از گلوکز مشتق می‌شود. زمانی که بیلی‌روبین به گلوکورونیک اسید از طریق کبد متصل می‌شود، آن را بیلی‌روبین مستقیم، کونژوگه یا مزدوج می‌نامند. در صورتی که بیلی‌روبین به گلوکورونیک اسید متصل نشود، آن را بیلی‌روبین غیرمستقیم، غیرکونژوگه یا نامزدوج می‌نامند. جمع کل بیلی‌روبین موجود در خون را بیلی‌روبین کلی نامیده می‌شود.
تست جامع بیلی‌روبین، میزان بیلی‌روبین کلی بدن (شامل بیلی‌روبین مستقیم، بیلی‌روبین غیرمستقیم و بیلی‌روبین کلی) را در خون اندازه‌گیری می‌کند. علایم مرتبط با افزایش بیلی‌روبین در کودکان و بزرگسالان شامل یرقان، زردی پوست یا چشم‌ها، خستگی شدید، خارش پوست، تیرگی ادرار و کاهش اشتها است.
آزمایش بیلی‌روبین کودکان
در صورتی که بیلی‌روبین در کبد به اسید گلوکورونیک متصل نشود یا به مقدار کافی از خون خارج نشود، این نشانگری از آسیب کبدی است. بنابراین، آزمایش بیلی‌روبین خون یک روش مناسب برای تشخیص آسیب کبد است. یرقان خفیف در نوزادان ممکن است ناشی از تغییرات طبیعی در متابولیسم بیلی‌روبین باشد یا نشانه اولیه‌ای از مشکل بالینی باشد. گاهی بیلی‌روبین همراه با سایر آزمایشات در پنل تست اندازه‌گیری می‌شود. بررسی کبد اغلب با استفاده از چند آزمایش زیر انجام می‌شود:
- آلانین ترانس‌آمیناز
- آسپارتات آمینوترانسفراز
- آلکالین فسفاتاز
- آلبومین
- مجموع پروتئین
این آزمایشات به بررسی عملکرد کبد و وضعیت سلامتی آن کمک می‌کنند.
آزمایش خون بیلی روبین چگونه انجام می شود؟
برای انجام این آزمایش، نیاز به یک مقدار کمی نمونه خون داریم که از طریق رگ‌گیری به دست می‌آید. در این روش، یک سوزن از طریق پوست دست یا ساعد وارد رگ می‌شود و یک مقدار کمی از خون در لوله آزمایش جمع‌آوری می‌شود.
توصیه های مهم برای ازمایشی بیلی روبین
قبل از انجام تست بیلی‌روبین، لازم است تا ۴ ساعت قبل از آن هیچ ماده‌ای به جز آب مصرف نکنید. می‌توانید قبل از مراجعه به آزمایشگاه، به مقدار معمول آب بنوشید. همچنین، قبل از انجام تست، باید با پزشک خود در مورد مصرف داروها مشورت کنید، زیرا برخی از داروها قبل از آزمایش بیلی‌روبین مجاز نیستند. به عنوان مثال، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنیسیلین جی، داروهای آرامش‌بخش مانند فنوباربیتال، ملین‌هایی مانند فوروسمید (لاسیکس) و داروهای آسم همچون تئوفیل، ازجمله داروهایی هستند که ممکن است بر سطح بیلی‌روبین تأثیر بگذارند. البته، تعداد داروهایی که می‌توانند بر سطح بیلی‌روبین تأثیر بگذارند، زیاد است، بنابراین توصیه می‌شود قبل از انجام تست، در مورد قطع مصرف داروها با پزشک خود مشورت کنید.
نظرات کاربران