سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) به چه معناست؟ زنانی که این سندرم را دارند، سطح بیش از حدی از هورمونهای مردانه دارند و سطح هورمونهای زنانه در بدنشان کمتر است. وجود مقدار زیاد هورمون مردانه باعث میشود که آنها دوره تخمکگذاری نداشته باشند یا دوره تخمکگذاری نامنظمی داشته باشند.
علائم ابتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک
زنان در شرایط طبیعی در هر ماه تخمکگذاری میکنند و یک تخمک بالغ در فولیکولهای تخمدان شکل میگیرد و وارد لولههای رحم میشود. اما در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک، میزان بیش از حد هورمونهای مردانه، از بلوغ تخمک و آزاد شدن آن جلوگیری میکند و تخمک در داخل فولیکول باقی میماند و به شکل یک کیست تشکیل میشود. بسیاری از زنان مبتلا به این سندرم، تخمدانهای بزرگی دارند که شامل خوشههایی از این کیستها هستند.
بدون رشد طبیعی فولیکول و تخمکگذاری، سطح هورمونهای مردانه بالا و سطح هورمونهای زنانه نیز نامتوازن باقی میماند و این باعث تکرار این چرخه مشکلدار میشود. بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک دچار مشکل مقاومت به انسولین هستند. در این شرایط، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوختوساز کامل گلوکز کاهش مییابد. به همین دلیل، برای وارد شدن گلوکز به سلولها که محل تولید انرژی در آنها است، نیاز به مقدار بیشتری از انسولین وجود دارد.
مقادیر زیاد انسولین میتواند اشتها را افزایش دهد و باعث افزایش وزن و تولید بیشتر هورمونهای مردانه شود. به نظر میرسد که سندرم تخمدان پلیکیستیک به صورت وراثتی انتقال مییابد و پژوهشگران باور دارند که عوامل ژنتیکی در بروز این بیماری نقش دارند. رژیم غذایی و مواد آلوده زیستمحیطی نیز ممکن است در ابتلا به این مشکل تأثیرگذار باشند. توضیح محتملتر برای علت بروز این مشکل، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است.
علائم سندرم تخمدان پلیکیستیک
هر زنی که مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک است، سطح منحصربهفردی از هورمونها و نوسانات هورمونی دارد، بنابراین علائم این مشکل ممکن است در زنان مختلف متفاوت باشد. درصد زیادی از زنانی که این سندرم را دارند، اضافه وزن دارند و معمولاً وزن اضافی در ناحیه کمر آنها تجمع پیدا کرده است. همچنین، آنها ممکن است با رشد بیش از حد موی زائد در صورت، قفسه سینه، شکم، پشت یا رانها مواجه شوند. برخی از علائم دیگر سندرم تخمدان پلیکیستیک عبارتند از:
- عدم داشتن چرخه قاعدگی منظم یا داشتن چرخههای نامنظم
- خونریزی بسیار کم، بسیار زیاد یا غیرقابل پیشبینی در طول دوره قاعدگی
- مشکلات پوستی مانند جوش، لکههای تیره یا نقاط عجیب روی پوست
- کاهش ظاهر موهای شقیقهها
- وقفه در تنفس در طول خواب یا آپنه خواب
- مشکلات در باروری
تشخیص سندرم تخمدان پلیکیستیک
پزشک برای تشخیص سندرم تخمدان پلیکیستیک از فرد سوالاتی درباره چرخه قاعدگی، تغییر وزن و سایر علائم میپرسد. او علائم را مورد ارزیابی قرار میدهد و سابقه پزشکی فرد را مورد بررسی قرار میدهد. سپس یک معاینه فیزیکی و آزمایش خون برای اندازهگیری سطح هورمون و همچنین یک سونوگرافی برای بررسی وجود کیست در تخمدان توصیه میشود. اگر فرد حداقل دو نشانه از سه نشانه زیر را داشته باشد، پزشک تشخیص میدهد که مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک است:
- عدم داشتن چرخه قاعدگی منظم یا داشتن چرخههای نامنظم
- وجود کیستهای کوچک در یک یا هر دو تخمدان
- میزان بالای هورمونهای مردانه در خون یا علائم مرتبط با آن مانند افزایش رشد مو یا ریزش مو به شکلی که شبیه به مردانه است.
درمان سندرم تخمدان پلیکیستیک
اگر شما هم سندرم تخمدان پلیکیستیک دارید و میخواهید باردار شوید، پزشکتان ممکن است برای درمان این سندرم، یکی از روشهای زیر را به شما پیشنهاد دهد:
- کاهش وزن
- استفاده از داروهایی مانند کلومیفن، لتروزول و متفورمین
- تزریق گنادوتروپین
- انجام عمل جراحی
- درمان ناباروری با لقاح خارج از رحم یا IVF
اگر شما تمایلی به بارداری ندارید، پزشکتان میتواند با استفاده از داروهای ضدبارداری و متفورمین این مشکل را کنترل کند. اما باید بدانید که هیچ راهی برای جلوگیری از سندرم تخمدان پلیکیستیک وجود ندارد. با این حال، تشخیص زودهنگام بهترین راه برای کنترل علایم آن است. اگر چرخه قاعدگی شما نامنظم است یا هیچ چرخهای ندارید، بهتر است به یک متخصص زنان مراجعه کنید تا به شما در تنظیم چرخه قاعدگی کمک کند.
نظرات کاربران